W Gorzowie i regionie są ich tysiące. Stomicy żyją wśród nas

Mirela Bornikowska
fundacjaSTOMAlife

W fundacji Fundacja STOMAlife rozpoczęła cykl Pasja kolorem życia! Znalazła stomików, którzy opisali swoje pasje i swoje historie. Bohaterowie jedną cechę na pewno mają wspólną – to stomia, dlatego każdego z nich poprosiliśmy o odpowiedzi na ten sam zestaw pytań. 
Fundacja STOMAlife
·      Celem fundacji jest jednocześnie przełamanie tabu związanego ze stomią oraz edukacja pacjentów i społeczeństwa w zakresie faktów i mitów związanych z tą przypadłością.
·      Fundacja„STOMAlife” ma pozytywnie wpłynąć na społeczny odbiór stomików, dzięki czemu będą mieli szansę prowadzić normalne i aktywne życie.
·      Do głównych zadań fundacji należy edukacja opinii publicznej na temat stomii, budowanie zrozumienia i wsparcia społecznego dla pacjentów stomijnych oraz zmianę ich postaw w kierunku akceptacji swojej sytuacji życiowej, co może wpłynąć na ich aktywizację zawodową i społeczną. 
Historia stomii
·      Mimo że od wielu lat stomia ratuje życie milionom pacjentów na świecie, kiedyś była niebezpieczną operacja, często kończącą się śmiercią. (1716-1839: na 27pacjentów, tylko 6 przeżyło operację!).
·      Dlatego aż do końca I WŚ do operacji wyłaniania stomii podchodzono z dużą rezerwą i starano się ją wykonywać najrzadziej jak to możliwe. Wielu lekarzy nie miało odwagi podejmować ryzyka.
·      Dopiero w 1950 roku opracowano najczęściej stosowaną metodę wykonywania operacji. 
·      Jednorazowe plastikowe worki zaczęto stosować dopiero w 1954 roku! Od tamtej pory nie tylko worki, ale także reszta sprzętu stomijnego uległy znacznemu rozwojowi. Pacjenci mają dostęp do nowoczesnych rozwiązań w zaopatrzeniu, które zapewnia im poczucie komfortu i bezpieczeństwa. Dzięki temu stomicy mogą uczestniczyć wżyciu społecznym i zawodowym, uprawiać sport i realizować swoje marzenia.
Stomijne fakty i mity:
·      po wykryciu stomii nie można uprawiać sportu- MIT - Posiadanie stomii nie wyklucza powrotu do aktywności fizycznej sprzed operacji. Okres rekonwalescencji trwa zwykle około 3 miesięcy,
·      przy stomii ważne jest zachowanie odpowiedniej diety - FAKT - ważna jest zróżnicowana dieta. Należy codziennie jeść warzywa i owoce. Trzeba pamiętać także o produktach wysokobiałkowych jak mięso, ryby, jajka, ser, jogurty. Połowę wszystkich spożywanych produktów powinny stanowić węglowodany. Są też takie produkty, których lepiej unikać np. kalafior, kapusta, fasola, napoje gazowane, ostra przyprawy, groszek, cebula sprzyjają tworzeniu się gazów jelitowych. Przyczyną biegunek natomiast często jest alkohol, czekolada, suszone śliwki, napoje zawierające kofeinę a także soki z owoców cytrusowych,

·     po operacji trzeba usatać specjalną dietę - MIT - operacja wyłonienia stomii, nie wymusza przejścia na specjalną dietę. Każdego stomika dotyczą te same zasady żywienia co innych ludzi, czyli zbilansowana i urozmaicona dieta, picie dużych ilości płynów i unikanie alkoholu,

·    stomicy są bardziej narażeni na zakażenia układu pokarmowego - FAKT - po wyłonieniu urostomii wzrasta ryzyko infekcji dróg moczowych. Dlatego ważne jest, by pić dziennie około 2-3 litrów płynów co zapobiegnie odwodnieniu. Pomocne może okazać się picie soku żurawinowego, który zapobiega infekcjom. Unikać go jednak powinny osoby przyjmujące warfarynę,

·    po wyłonieniu stomii nie wolno podróżować - MIT - stomia nie powoduje ograniczeń w czasie podróży. Zaleca się jednak przed zarezerwowaniem wyjazdu konsultację swoich planów z chirurgiem, lekarzem pierwszego kontaktu lub pielęgniarką stomijną. Jeżeli od zabiegu minęło mniej niż 6 miesięcy, powinna być ona obowiązkowa. Warto przygotować się odpowiednio do podróży szykując listę niezbędnych rzeczy, włącznie z dodatkową ilością worków oraz wykupionym wcześniej ubezpieczeniem podróżnym,

·    mając stomię można urodzić dziecko - FAKT - stomia nie przekreśla szans kobiety na zostanie mamą. Ze względu jednak na przyjmowane leki, które także mogą wpłynąć na płód warto być w stałym kontakcie z lekarzem,

·    po wyłonieniu stomii nie można w pełni cieszyć się życiem imtymnym - MIT - osoby ze stomią pozostają w związkach partnerskich, zakładają rodziny, mają dzieci, wiodą normalne życie. Posiadanie stomii nie powinno mieć wpływu na normalną aktywność seksualną. Czasami kontynuowanie dotychczasowej aktywności może okazać się niemożliwe. W takim wypadku pomóc może wypróbowanie różnych pozycji.

Do najczęstszych przyczyn wykonania stomii należy niestety nowotwór – rak jelita grubego. Dane epidemiologiczne w tym zakresie nie są zbyt optymistyczne i wskazują na to, że w tym roku w Polsce na raka jelita grubego zachoruje o 3 do 5% pacjentów więcej niż miało to miejsce w roku ubiegłym.

Technologia medyczna powoduje, że możemy dziś wykonywać niższe zespolenie, a także coraz bardziej zaawansowane technologicznie zabiegi chirurgiczne i w sytuacjach, kiedy jeszcze 10 lat temu wykonywaliśmy stomię na stałe, dzisiaj nie musimy tego robić.

Tak więc nowotwór jest nadal główną przyczyną wykonania stomii u pacjentów. Cywilizacja techniczna powoduje, że mamy coraz więcej zachorowań na tzw. nieswoiste zapalenia jelit, to jest choroba Leśniowskiego Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Mamy również coraz więcej pacjentów z tzw. powikłaną chorobą uchyłkową. Rozwój cywilizacji powoduje też, że coraz szybciej i coraz częściej się przemieszczamy i tym samym zwiększamy ryzyko urazów (zwłaszcza tępych urazów komunikacyjnych). Wśród pacjentów z wypadków komunikacyjnych również trzeba czasami wykonać stomię. Najczęściej jednak u tych chorych wykonuje się stomię czasową, co oznacza, że po jakimś czasie możemy przywrócić ciągłość przewodu pokarmowego.

Prof. dr hab. n. med. Marek Szczepkowski – ordynator Klinicznego Oddziału Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej Szpitala Bielańskiego w Warszawie